Úr viðtali við Ragnar Gislason, 1989

Ævi: Ragnar Gislason fæddist í Elmwood í Manitoba þann 14. september, 1906. Foreldrar hans voru Hjálmar Gíslason frá Norður-Múlasýslu og Sigríður Björnsdóttir frá Suður-Múlasýsla. Ragnar lést 8. nóvember, 1997.

Lengd: 2:50

Umritun á upptöku:

Laurence Gillespie, spyrill: Skiptu bækur máli á þínu heimili?

Ragnar Gislason: Ó, já. Bækur skiptu mjög miklu máli. Hafa ber í huga, að síðar meir urðu þær að lifibrauði föður míns. Hann gerðist bóksali.

Laurence Gillespie: Hvað hét faðir þinn?

Ragnar Gislason: Hjálmar Gíslason.

Laurence Gillespie: Og var hann með bókabúð?

Ragnar Gislason: Já, á Sargent Avenue.

Laurence Gillespie: Hvenær var það?

Ragnar Gislason: Ætli það hafi ekki verið í kringum 1920 … 1919 … 1920. Og á þeim tíma, þegar leið hans lá fyrst á Sargent Avenue og við fluttumst í vesturhlutann, þá gaf hann út blað í samstarfi við aðra menn sem lifði í þrjú ár. Blaðið hét Voröld. Því svipaði til hinna, um var að ræða vikublað á borð við Lögberg og Heimskringla. Ekki margir í dag sem yfir höfuð vita að íslenskt blað var gefið út á Sargent Avenue. En sú var raunin. Ég man vel eftir prentvélunum og línusetningarvélunum. Fenginn var maður ofan af Íslandi til að sjá um setjaravélina; það þurfti að setja á íslensku, sjáðu til. Setjararnir héðan gátu ekki sett á íslensku, því þeir kunnu ekki málið. Gátu ekki lesið það. Svo þeir urðu að fá þennan náunga ofan af Íslandi.

Laurence Gillespie: Hvers vegna var þessu blaði hleypt af stokkunum? Hvað olli því?

Ragnar Gislason: Ekki gott að segja. Ég var ekki nógu gamall til að hafa áhuga á stjórnmálum í þá daga, en ég held að pólitík hafi ráðið því; pólitískur ávinningur. En ég hafði um annað að hugsa. Ég veit ekki hvað olli því, en blaðið … Það borgaði sig aldrei. Pabbi var ekkert sérstaklega laginn í viðskiptum, ekki þannig. Peningar skiptu hann litlu.

Laurence Gillespie: Hverjir voru með honum í þessu?

Ragnar Gislason: Látum okkur sjá … Sigurður Júlíus Jóhannesson — hann var ritstjórinn, að mig minnir, eða aðalsprautan, að minnsta kosti. Það voru fleiri sem komu við sögu en ég man ekki eftir þeim enda hafði ég áhuga á öðru. Ekki gleyma því að ég var 14 ára og hafði um annað að hugsa en íslenskt blað. En ég man þó eftir þessu.